Derviş Ali Kavazoğlu'nun Mücadelesinden Öğrendiklerimiz (1)

Bu gün 11 Nisan... 11 Nisan 1965, ülkemiz tarihinin en karanlık günlerinden biridir. Bugün Derviş Ali Kavazoğlu, sendikacı arkadaşı Kostas Mişaulis ile birlikte, faşist TMT’nin tetikçileri tarafından katledilmiştir. 

Kıbrıs Sosyalist Partisi adına, Osman Zorba yoldaşımla birlikte, Derviş Ali Kavazoğlu ve sendikacı arkadaşı Kostas Mişaulis’in 58. ölüm yıldönümü nedeniyle 9 Nisan 2023 Pazar günü Lefkoşa ve Dali'de yapılan anma etkinliklerine katıldık.

Derviş Ali ve Mişaulis'in mücadelesi, TMT ve EOKA tedhişçilerinin katlettiği diğer devrimci işçi ve emekçilerin mücadelesiyle birlikte, Kıbrıs işçi sınıfının mücadelesine örnek oluyor ve olmaya da devam edecektir. 

1950’ler ve 60’larda, çok zor şartlar altında, Kıbrıs halkının birliği, adanın emperyalizmden bağımsızlaştırılması ve proleter dünya devrimi uğruna canı pahasına bir mücadele yürütmüş olan Derviş Ali, temiz ve dürüst yaşamı, yürekli ve kahramanca mücadelesiyle ülkemiz devrimcilerine örnek olmuştur. Onun anısını mücadelemizde yaşatacağız! 

Derviş Ali Kavazoğlu, 4 Nisan 1924 tarihinde, Mağusa kazasına bağlı Peristeronapiyi (şimdi kullanılan uyduruk adıyla Alaniçi) köyünde doğmuştur. Daha beş yaşındayken babasını kaybeden Derviş Ali, ailesiyle birlikte Lefkoşa’nın o yıllarda işçi semti olan Küçük Kaymaklı'ya yerleşti. Ailesinin maddi durumu zayıf olduğundan okula gidebilmek için Evkaf'tan yardım talep etti. Fakat bu talebi reddedilince, o da bir Rum marangozun yanında çırak olarak hayata atıldı. Marangozluk yaptığı dönemde, sendikacılıkla ve aynı zamanda Marksist düşüncelerle tanıştı. Zamanla başarılı ve özverili bir sendikacı olarak AKEL partisinin üyesi oldu.

1950’li yıllarda Kıbrıs Türk toplumunun liderliği için Dr. Fazıl Küçük ile Necati Özkan arasındaki rekabet ve dalaşma içerisinde, bu iki burjuva liderin taraftarları arasındaki bir kavga esnasında çıkan yangında, aynı sokakta bulunan Derviş Ali’nin marangoz atölyesi de yanmıştı. Bu olaydan sonra bir süre başka bir meslektaşının atölyesinde çalışan Derviş Ali, ancak 1954 yılında Beliğ Paşa Sokağı'nda kendine yeni bir atölye kurmayı başarabildi.

Kıbrıs halkının, 1931 yılında İngiliz sömürge idaresinin koyduğu vergilere güçlü bir tepkisi oldu. Bu tepki bir ayaklanmaya dönüştü. Bu ayaklanmayı fırsat bilen kilise, ENOSİS sloganıyla kitlelere önderlik etmeye soyundu. O dönemde ayaklanmadan yana zamanında tavır alamayan Kıbrıs Komünist Partisi, gecikmeli de olsa ayaklanmaya destek verdi. İngiliz sömürge yönetimi, vali konağını ateşe verecek kadar büyüyen bu ayaklanmayı bastırdıktan sonra, ülkedeki tüm siyasi partileri ve özellikle de komünist partisini yasakladı; önde gelen üyelerini sürgüne gönderdi ve hapsetti. 1939'da 2. Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden ve SSCB’nin bu savaşa dâhil olmasından sonra, 1941 yılında SSCB’nin kurduğu anti-faşist cepheye destek vermek zorunda kalan İngiltere, Kıbrıs'ta da sıkıyönetimi yumuşatarak siyasal yasakları kaldırdı. 1941 yılında Kıbrıs Komünist Partisi'nin yasal kolu olarak kurulan AKEL partisi de, faşist İtalyan ve Alman ordularına karşı direnen Yunan işçi sınıfının iktidarı ele geçirmeye çok yaklaştığı bu dönemde, İngiliz emperyalizmini Ortadoğu’da zayıflatmak amacıyla ENOSİS hedefine destek verdi. AKEL önderliğinde bir anti-emperyalist hedef olarak oldukça güçlenen ENOSIS hareketinden korkan İngiliz sömürge idaresi, bu hareketi işçi sınıfının elinden almak için EOKA’yı ve TMT’yi örgütleyerek adayı bölme /taksim planlarını devreye soktu.

(devam edecek.)

11 Nisan 2023, Avrupa gazetesi