Savaşların Nedeni...

Savaşların -özel olarak da Afganistan savaşının- nedeni ve gelişmesi hakkında yaygın bir tartışma var.
Böylesi bir savaşın özellikle mali yönü sorgulanmaktadır...

Bugünkü kapitalizmin temel yasası, maksimum kar gerekliliği ve bunu elde etmek için savaş sanayisini geliştirmek ve savaş çıkarmaktır. Olayın temelinde yatan budur. Bu eğilimden, bu yasadan kurtuluş yoktur!

Bu yasa temelinde, ABD emperyalizmi savaş sanayisine 720 milyar dolar harcıyor ve Afganistan gibi bir yerde 2 trilyon harcayıp kar elde ediyor. Bu savaş sayesinde hem kendi ülkelerini soyuyorlar, hem kendilerine bağladıkları büyük güçleri, hem de Afganistan'ı... Böylelikle diğer ülkeleri de savaş sanayine harcama yapmaya mecbur bırakıyorlar.

“Kapitalizmin temel ekonomik yasası, kapitalist üretimin gelişmesinin özel bir görünüşü ya da özel süreçlerini değil de, bu gelişmenin bütün temel görünüşlerini ve bütün temel süreçlerini tanımlayan bir yasadır; böylece kapitalist üretimin özünü, niteliğini tanımlamaktadır.

Deniyor ki, ortalama kar, kapitalist gelişmeye şimdiki koşullarda rahat rahat yetebilir. Bu yanlıştır. Ortalama kar, verimliliğin alt sınırıdır, onun altına düşüldüğünde kapitalist üretim olanaksızlaşır. 

Ancak, sömürgeleri ele geçirerek, halkları köleleştirerek ve savaşlar çıkararak, bugünkü tekelci kapitalizmin büyük işadamlarının yalnızca ortalama bir kar sağlamaya uğraştıklarını düşünmek gülünç olurdu. 

Hayır, tekelci kapitalizmin devindiricisi olan şey, ne ortalama kardır, ne de genel olarak ortalama karın bir miktar artması demek olan fazla kardır (superprofit); ama özellikle azami kardır (profit maximum). Tekelci kapitalizmi, sömürgeleri ve diğer geri kalmış ülkeleri boyunduruk altına almaya ve sistemli bir biçimde soymaya, birçok bağımsız ülkeyi bağımlı duruma sokmaya, bugünkü kapitalizmin büyük işadamlarının karların azamisini elde etmesine olanak sağlayan en "elverişli iş" olan yeni savaşları düzenlemeye, ve en sonunda, dünya ekonomik egemenliğini ele geçirmek için çabalar harcamaya, bu gibi sonu ne olacağı bilinmeyen işlere girişmeye iten, işte bu azami karı sağlama zorunluluğudur.

Kapitalizmin temel ekonomik yasası şunu da kapsamaktadır: [bu yasa] kapitalist üretim tarzının gelişmesindeki bütün önemli olguları, onun yükseliş ve bunalım dönemlerini, zaferlerini ve yenilgilerini, değerlerini ve kusurlarını -çelişkili gelişmesinin bütün sürecini- tanımlamakla, bunları anlama ve açıklama olanağınını yaratır.” (Stalin, son yazılar:1950-53, Sol Yayınları)

 

20 Ağustos 2021, Avrupa gazetesi