Siyasetle karışık futbol sohbetleri... (10) Türk futbolu ve Fenerbahçe

Hasta bir futbol tutkunu değildim. Ama özellikle siyasi bilincimin gelişmesinden sonra futbolun kitleler için sıradan bir spor olayından çok daha önemli bir olgu olduğu dikkatimi çekmeye başladı. İspanya diktatörü Franco ve Şili diktatörü Pinoche’nin kitleleri pasifize etmekte futbolu kullandığı birçok kaynakta yazılıyordu. Ama aynı zamanda futbolun kitleleri isyan ve başkaldırıya teşvik eden bir dinamiği olduğuna da tanık oluyorduk. İspanya'daki Bask başkaldırısı Atletico Bilbao, Katalan başkaldırısı da Barcelona kimliğine bürünüyordu. Bu tür örnekler dünyanın başka bölgelerinden de çoğaltılabilir... Bizim için en yakın örnek de Kıbrıs ve Omonia!

Türk Kurtuluş Savaşı'nın futbol alanındaki temsilcisi de Fenerbahçe değil miydi?... Tüm Türk takımlarına meydan okuyan İngiliz ordu takımını yenerek Anadolu halkına moral ve özgüven kazandıran bir takım değil miydi Fenerbahçe?

Yalçın Doğan Fenerbahçe Cumhuriyeti adlı kitabında bu maçın Lozan barış görüşmelerinin gidişatına, Lozan'daki Türk delegasyonunun moraline bile etki ettiğini çok etkileyici bir üslupla anlatmaktadır.

Belki de bu yüzden Fenerbahçe Türkiye’nin en büyük sivil toplum kuruluşu ve en çok taraftarı olan kulübü olarak biliniyor. Rakipler buna itiraz edebilir, ama ben bunu ezeli rakip, Galatasaraylılığıyla meşhur Hıncal Uluçtan da duydum. Youtube'daki videolarından birinde Hıncal Uluç Fenerbahçe'nin en çok taraftara sahip olan kulüp olduğunu söylüyor. Onun dışında basın da futbol konusunda birinci derecede Fenerbahçe'ye odaklanmış durumda. Çünkü Fenerbahçe'yi konu etmeyen gazetenin tirajı düşük oluyor. 2 yıl önceki futbol sezonunda küme düşmeme mücadelesi veren Fenerbahçe'nin maçları ve haberleri, şampiyonluğa oynayan rakiplerinin maçlarından çok daha büyük bir ilgi ve heyecanla izleniyordu.

Bir başka gösterge de 1950'li yıllardan 80’li yılların sonuna kadarki dönemde yapılan Yeşilçam filmleridir. Türk sineması da Türk basını gibi filmlere daha çok seyirci çekmek için Fenerbahçe'yi öne çıkardı. Hababam Sınıfı komple Fenerbahçeliydi mesela!

Aslında futbol basit bir oyundur. Bu oyun başlangıçta amatör bir spor olarak yapıldı. 20. yüzyılın ortalarından itibaren bir gösteri, bir şova dönüşerek modernleşti. Modernleşirken muhtemelen dinden sonra kitleleri pasifize etmekte kullanılan ikinci büyük uyuşturucu oldu...

Ama bununla da kalmadı, futbol kitleleri harekete geçirebilen siyasi bir katalizör, bir direniş ve mücadele aracı olarak da yararlı oldu! 


17 Temmuz 2021, Avrupa gazetesi

Yorumlar

Popüler Yayınlar